Coraz więcej osób wyjeżdża z kraju w poszukiwaniu pracy i lepszego życia. Czy zdobyte w kraju kwalifikacje są uznawane na terenie Unii Europejskiej? Czy pracownik ochrony fizycznej, zabezpieczenia technicznego lub detektyw potrzebują dodatkowych szkoleń, by móc legalnie pracować w innym kraju?
W poniższym tekście przedstawiono zasady, na jakich uznaje się kwalifikacje zawodowe zdobywane w krajach innych niż Polska. Kwalifikacje te dotyczą pracowników ochrony fizycznej, pracowników zabezpieczenia technicznego oraz detektywów.
Ogólne zasady
W Unii Europejskiej obowiązują odgórnie przyjęte zasady, co do uznawania nabytych za granicą kwalifikacji do wykonywania niektórych zawodów. Zgodnie z przyjętym prawem, obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw należących do Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (w skrócie EFTA) mają prawo do swobodnego przemieszczania się po terytorium tych krajów. Mogą też bez przeszkód podejmować pracę na ich obszarze. Jeżeli pracownik ma odpowiednie kwalifikacje do wykonywania danego zajęcia w jednym państwie to jest to równoznaczne z tym że ma je również do wykonywania w każdym innym kraju członkowskim.
Czy dokonuje się oficjalnego uznania kwalifikacji pracownika?och
Tak, przeprowadza się taką czynność. Zajmuje się tym właściwy organ w państwie przyjmującym pracownika, czyli docelowym dla migranta. Właśnie ten organ jest odpowiedzialny za sprawdzenie kwalifikacji pracownika. Odbywa się to poprzez sprawdzenie programu kształcenia oraz zaobserwowanie i wynotowanie różnic między nimi. Jeżeli zostaną stwierdzone poważne rozbieżności, organ ten może wstrzymać się czasowo z uznaniem kwalifikacji. Dokładnie rzecz biorąc, ich uznanie zostanie uzależnione od możliwości przedstawienia dokumentów, które potwierdzają zdobyte doświadczenie. Drugą opcją jest przystąpienie i zaliczenie testu umiejętności zawodowych. Trzecim wyjściem jest odbycie stażu adaptacyjnego. Przepisy te można znaleźć w dyrektywie 89/48/EWG i 92/51/EWG.
Jak to wygląda w Polsce?
Polskie prawo uwzględnia dyrektywę UE. Nasz krajowy system uznawania kwalifikacji zawodowych został wzbogacony o jej przepisy już blisko dwadzieścia lat temu. Przepisy weszły w życie 1 maja 2004 r., natomiast znaleźć je można w ustawie z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych. Właśnie ten dokument reguluje postępowania w sprawach związanych z uznaniem kwalifikacji zawodowych pracowników.
Zawody regulowane, czyli jakie?
Zawód regulowany to taki, który, żeby mógł być legalnie praktykowany, pracownik musi spełniać wymagania kwalifikacyjne oraz warunki zawarte w specjalnych przepisach regulacyjnych. W przypadku omawianych profesji zastosowanie ma ustawa o ochronie osób i mienia oraz ustawa o usługach detektywistycznych.
Jak starać się o uznanie kwalifikacji w Polsce?
Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu mają prawo wykonywania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zawodu regulowanego. Warunkiem jest oficjalne uznanie kwalifikacji. Po nim, obywatele ci, mogą wykonywać swój zawód na takich samych zasadach jak osoby, które swoje kwalifikacje zawodowe zdobyły w Polsce. Uznanie kwalifikacji odbywa się na podstawie wniosku złożonego do organu właściwego. W przypadku zawodów regulowanych: pracownika ochrony fizycznej, osoby odpowiedzialnej za zabezpieczenie techniczne oraz detektywa jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Nie można też zapominać, że jednym z warunków dopuszczenia do pracy są też aktualne badania lekarskie. Są one obowiązkowe dla wszystkich pracujących na terenie naszego kraju. Ich zakres różni się w zależności od zawodu.